Alcoholreclamebeleid in Europa

Ook in Europa zijn ontwikkelingen gaande op het gebied van alcohol, alcoholbeleid en meer specifiek, alcoholbeleid gericht op alcoholreclame en -marketing.

Hieronder treft u een overzicht aan van de ontwikkeling van alcoholreclamebeleid in Europa, met de daarbij betrokken partijen en organisaties, relevante onderzoeken, beleidsstukken en andere documenten.

European Alcohol Action Plan WHO

De WHO (World Health Organisation) heeft al ruim 15 jaar geleden vastgesteld dat de omvang van de alcoholproblematiek in Europa reden is voor actie: ze heeft daarom in 1993 een 'European Alcohol Action Plan' opgesteld. Hierin werd een afname van 25% van de alcoholconsumptie in Europa tot doel gesteld (in 2000 ten opzichte van 1980). Dit doel werd bij lange na niet gehaald en in 2000 kwam de WHO met een nieuw plan: het 'European Alcohol Action Plan 2000-2005'. Bij verschillende gelegenheden werden de doelstellingen van dit laatste 'Action Plan' bekrachtigd. De EU landen spraken zich onder andere uit voor beperking van alcoholmarketing.

WHO European Alcohol Action Plan 1993 (41,8 kB)

WHO European Alcohol Action Plan 2000-2005 (99 kB)

EU Council Recommendation 2001

Op 5 juni 2001 komt de Raad van de Europese Unie met een Aanbeveling “betreffende alcoholgebruik door jongeren, in het bijzonder kinderen en adolescenten”, de zogenaamde EU Council Recommendation, 2001/258/EC. Deze Aanbeveling werd door de Raad opgesteld omdat het alcoholgebruik onder jongeren in alle Europese landen toeneemt. In het bijzonder zorgwekkend hierbij is een toename van het zogenaamde ‘binge drinking’ waarbij grote hoeveelheden drank tijdens één gelegenheid worden genuttigd. Ook daalde de startleeftijd waarop jongeren begonnen met drinken en waren er zorgen omtrent de introductie van de populaire mixdranken in de 90er jaren die op veel jongeren een aantrekkingskracht uitoefenen.

De Aanbeveling bevat een aantal elementen die betrekking hebben op de regulering van alcoholmarketing die aan de lidstaten wordt aanbevolen.

In de aanbeveling wordt o.m. genoemd dat de lidstaten waar nodig:

• zorgen dat producenten geen alcoholhoudende dranken produceren die specifiek gericht zijn op kinderen en adolescenten;
  
• zorgen dat alcoholhoudende dranken en de reclame daarvoor niet worden ontworpen om bij kinderen en adolescenten in de smaak te vallen, met speciale aandacht voor onder meer de volgende elementen:
  

• het gebruik van stijlen (zoals letters, motieven of kleuren) die met de jongerencultuur worden geassocieerd,
  
• het opvoeren van kinderen, adolescenten of ander jeugdig ogende modellen in reclamecampagnes,
  
• het zinspelen op of het tonen van beelden die geassocieerd worden met het gebruik van drugs en andere schadelijke stoffen, zoals tabak,
  
• het leggen van verbanden met geweld of antimaatschappelijk gedrag,
  
• het suggereren van succes op sociaal, seksueel of sportief vlak,
  
• het aanzetten van kinderen en adolescenten tot drinken, mede door aan adolescenten alcoholhoudende dranken tegen lage prijzen te verkopen,
  
• het maken van reclame tijdens of het sponsoren van sport-, muziek- of andere speciale manifestaties waaraan veel kinderen en adolescenten deelnemen of waarbij zij als toeschouwer aanwezig zijn,
  
• het maken van reclame in de media die op kinderen en adolescenten is gericht of een groot aantal kinderen en adolescenten bereikt,
  
• het gratis verstrekken van alcoholische dranken aan kinderen en adolescenten, en de verkoop en het gratis verstrekken van producten waarmee reclame wordt gemaakt voor alcoholische dranken die met name bij kinderen en adolescenten in de smaak kunnen vallen.
  

Opmerkelijk is dat deze richtlijnen uitsluitend betrekking hebben op de inhoud en vorm van reclame. In die tijd was het besef nog onvoldoende doorgedrongen dat maatregelen die de omvang van reclame beperken (bijvoorbeeld een reclameverbod op televisie of een verbod op sponsoring) in het algemeen effectiever zijn om jongeren tegen reclame te beschermen.

Council Recommendation 2001_ENG versie (109 kB)

Council Recommendation 2001_NL versie (172 kB)

Het ELSA onderzoek 2005-2007

Het ELSA project (Enforcement of national Laws and Self-regulation on Advertising and marketing of Alcohol) betrof een tweejarig onderzoek (2005-2007) naar reguleringen voor alcoholmarketing in EU lidstaten. Het onderzoek werd uitgevoerd in 24 landen, gecoördineerd door STAP, en werd mede gefinancierd door de Europese Commissie. Met ELSA werd onder meer onderzocht in hoeverre de elementen uit de EU Council Recommendation van 2001 waren geïmplementeerd in de nationale wetgeving of zelfregulering. Hieronder volgt een korte samenvatting van de bevindingen van het ELSA onderzoek:

In totaal 79 Europese reguleringen voor alcoholmarketing

Uit het ELSA onderzoek kwam o.m. naar voren dat de deelnemende landen alcoholmarketing ieder op hun eigen manier geregeld hebben. In totaal bleken er maar liefst 79 reguleringen te bestaan in de 24 Europese landen. De meeste landen kennen een combinatie van wettelijke en niet-wettelijke regelgeving (zelfregulering). De meeste afspraken zijn wettelijk geregeld (49). Daarnaast bestaan 27 reguleringen over alcoholmarketing die zijn gebaseerd op zelfregulering. Groot-Brittannië vormt een uitzondering. Daar is sprake van een zogenaamde co-regulering die zowel wettelijke als zelfreguleringselementen bevat.

Meeste EU landen combineren wetgeving met zelfregulering

De meeste landen (15) kennen een situatie waarin wettelijke naast niet-wettelijke (zelfregulerende) regelgeving bestaat. Er zijn in Europa 7 landen die alleen wettelijke regelgeving kennen; Bulgarije, Slovenië, Letland, Litouwen, Roemenië, Finland en Noorwegen. Noorwegen kent een totaalverbod op alcoholreclame. Slechts twee landen hebben alcoholmarketing bijna geheel via zelfregulering (Nederland) of co-regulering (Groot-Brittannië) geregeld. Onlangs, op 23 december 2008, ging het Nederlandse parlement na een lange periode van debatten akkoord met een wettelijk alcoholreclameverbod op radio en tv tussen 6.00-21.00 uur.

Frankrijk neemt ook een bijzonder positie in. In Frankrijk is alle alcoholreclame op televisie en in de bioscoop verboden; ook alcoholsponsoring is niet toegestaan. Alcoholreclame op de radio is aan tijdstippen gebonden. De overige reclame-uitingen over alcohol (zoals via billboards) mogen uitsluitend feitelijke informatie bevatten over de soort drank die gepromoot wordt.

Element ‘productie’ uit de Aanbeveling slechtst geïmplementeerde element

Uit het onderzoek van ELSA blijkt dat de aanbeveling van de Raad van Europa dat producenten geen alcoholhoudende dranken mogen produceren die specifiek gericht zijn op kinderen en adolescenten in veel landen niet wordt opgevolgd. In 5 van de 22 lidstaten (23%) met wetgeving komt het element terug in de wetgeving. In 6 van de 17 landen (35%) met zelfregulering komt het terug in de zelfregulering. In 14 van 23 landen (61%) wordt nergens in de regulering gezegd dat de ‘productie’ van alcoholhoudende drank niet specifiek op jongeren mag zijn gericht (ELSA, Report on Regulation).

Inhoud alcoholreclame gereguleerd via zelfregulering, volume via wetgeving

Een ander opvallend gegeven uit het ELSA-onderzoek, is dat de inhoudsbeperkende elementen ‘stijlen’ en ‘geweld’, in Europa vaker terugkomen in de zelfregulering dan in de wetgeving (82% vs 36% voor ‘stijlen’ en 94% vs 55% voor ‘geweld’) terwijl de volumebeperkende elementen ‘manifestaties’ en ‘media’ vaker terugkomen binnen de wetgeving dan binnen de zelfregulering (55% vs 35% voor ‘manifestaties’ en 91% vs 65% voor ‘media’).

Kortom, de inhoud van alcoholreclame wordt vaker via zelfregulering gereguleerd, terwijl het volume, of de hoeveelheid alcoholreclame, juist vaker via wetgeving wordt beperkt. Anders geformuleerd: voor beperking van de hoeveelheid reclameboodschappen is blijkbaar de overheid het meest aangewezen regulerende orgaan. Regulering van de inhoud van de boodschappen laten veel overheden aan de alcoholproducenten zelf over.

Hoofdconclusies ELSA

Uit het ELSA onderzoek zijn 6 hoofdconclusies naar voren gekomen:

1. Blootstelling aan alcoholreclame hangt samen met een positieve attitude van jongeren t.o.v. alcohol, verhoogt het risico dat jongeren gaan drinken, hoeveel ze drinken en hoeveel ze per keer drinken (zie Report on Impact).
   
2. Er is geen wetenschappelijk bewijs gevonden dat laat zien dat zelfregulering of niet-wettelijke regulering van alcoholmarketing op effectieve wijze de inhoud of het volume van alcoholreclame reguleert/beperkt (zie Report on Impact).
   
3. Onder de Europese lidstaten bestaat een grote variëteit aan reguleringen over alcoholmarketing (zie Report on Regulation).
   
4. Er is weinig (wetenschappelijke) informatie beschikbaar over de mate van naleving van de bestaande reguleringen over alcoholmarketing (zie Report on Adherence).
   
5. De voor jongeren meest aantrekkelijke alcoholhoudende dranken en reclames bevatten kenmerken die geassocieerd zijn met de jongerencultuur (zie Report on Appealing Practices).
   
6. Slechts in een klein aantal landen is er sprake van het systematisch monitoren van alcohol marketing reguleringen en de naleving hiervan (zie Training Manual).
   

ELSA Rapporten

Meer informatie over de hoofdconclusies en aanbevelingen die uit het ELSA onderzoek zijn gekomen zijn te vinden in onderstaand rapport: “ELSA: Conclusions and Recommendations”.

ELSA: Conclusions and Recommendations (383 kB)

De overige ELSA rapporten (Report on Regulation, Report on Impact, Report on Adherence, Report on Appealing Practices en de Training Manual) kunt u hieronder downloaden:

ELSA: Report on Regulation (802 kB)

ELSA: Report on Impact (1,02 MB)

ELSA: Report on Adherence (492 kB)

ELSA: Report on Appealing Practices (1,96 MB)

ELSA: Training Manual (538 kB)

Meer informatie over het ELSA onderzoek is te vinden op de website van ELSA .

‘Opvolger’ van ELSA: EUCAM

In navolging van het ELSA onderzoek werd in 2007 het “European Centre for Monitoring Alcohol Marketing” (EUCAM) opgericht door STAP, in samenwerking met zes andere Europese NGO’s. EUCAM heeft twee kerndoelen:

• het promoten van het monitoren van alcohol marketing in andere Europese landen (om betrouwbare informatie te verzamelen over inhoud en volume van alcoholreclame en het functioneren van de zelfregulering);
  
• het promoten en verspreiden van onderzoek naar de impact van alcohol marketing op jongeren.
  

Voor meer informatie over EUCAM, zie de website van EUCAM.

EU Alcohol Strategie 2006

In oktober 2006 brengt de Europese Commissie in reactie op het verzoek van de Raad uit 2001, een ‘Communication’ oftewel Mededeling uit, namelijk de EU Alcohol Strategie “ter ondersteuning van de lidstaten bij het beperken van aan alcoholgerelateerde schade”. In de Strategie staan vijf hoofddoelen beschreven om schadelijk alcoholgebruik binnen de EU tegen te gaan. Vóór het eind van 2012 moet alcoholgerelateerde schade in Europa zijn teruggebracht via de volgende doelen:

• beschermen van jonge mensen en kinderen;
  
• reductie van alcoholgerelateerde verkeersongelukken;
  
• reductie van de negatieve impact op de economie;
  
• vergroten van de bewustwording over de gezondheidsrisico’s van alcohol misbruik, en
  
• verzamelen en verspreiden van betrouwbare data.
  

EU Alcohol Strategy 2006_ENG versie (87,1 kB)

EU Alcohol Strategy 2006_NL versie (211 kB)

Lobby alcoholindustrie

Onder druk van de alcoholindustrie zijn helaas enkele belangrijke voornemens uit de originele concept Strategie verdwenen of afgezwakt. EUROCARE (The European Alcohol Policy Alliance) is de Europese koepelorganisatie van NGO’s die zich inzetten voor het voorkomen van alcoholgerelateerde schade. De voorzitter van EUROCARE, dr. Michel Craplet, reageerde als volgt op de uiteindelijke versie van de Alcohol Strategy:

“The European Commission has correctly diagnosed the alcoholic disease ravaging Europe and announced its determination to keep the patient under close observation from now on, but perversely, insists that no treatment is called for at this time”.

Paragraaf 6.3.3 over “Commercial Communication”

Om een voorbeeld te geven van de invloed van commerciële belangen op een dergelijk belangrijk document als een EU Alcohol Strategie wordt hieronder de letterlijke tekst onder “Commercial Communication” (een meer neutrale omschrijving van “alcohol marketing”) weergegeven. Uit de aanpassingen blijkt onder andere dat in de aangepaste tekst van de Strategy de nadruk ligt op het belang van zelfregulering (lees: op het behoud van de marketingvrijheid van de alcoholindustrie).

In de tekst hieronder wordt aangegeven hoe de oorspronkelijke tekst luidde:

“Het Gemeenschapsrecht regelt al bepaalde aspecten van commerciële mededelingen en enkele instrumenten worden momenteel herzien en aangepast. [“Naast wettelijke vereisten wordt het langzaam duidelijk”…Tekst geschrapt uit oorspronkelijke versie], Daarnaast wordt het langzaam duidelijk welke vormen van zelfregulering helpen effectieve gedragsparameters voor adverteerders te creëren, en daarmee de advertentiepraktijken op één lijn brengen met de verwachtingen van de samenleving [; in deze context moet ook het thema van onafhankelijk monitoren van zelfregulerings schema’s worden aangepakt.” Tekst geschrapt uit de oorspronkelijke versie].

[“Zonder het uitsluiten van mogelijke toekomstige regulerings initiatieven om best practices in verantwoorde commerciële mededelingen te promoten, zullen de diensten…” Tekst geschrapt uit oorspronkelijke versie] De diensten van de Commissie zullen samenwerken met stakeholders om een duurzame dynamiek te creëren voor samenwerking inzake verantwoorde commerciële mededelingen en verkooppraktijken, inclusief het presenteren van een model voor verantwoorde alcoholconsumptie.

De voornaamste doelstelling zal zijn acties van de EU en van nationale/lokale overheden ter voorkoming van onverantwoordelijke marketing van alcoholhoudende dranken te ondersteunen en regelmatig trends in de reclame en problemen in verband met reclame, bijvoorbeeld voor alcoholhoudende drank, te onderzoeken.

Een van de doelen van deze gezamenlijke inspanning zal zijn tot overeenstemming te komen met vertegenwoordigers van verschillende sectoren (horeca, detailhandel, producenten, media/reclame) over een gedragscode voor commerciële mededelingen, die op nationaal en op EU-niveau ingevoerd moet worden. Er zouden afspraken gemaakt kunnen worden over benchmarks voor gedragscodes/strategieën op nationaal niveau.

In het kader van deze aanpak zullen ook het effect van zelfreguleringscodes op de drinkgewoonten van jongeren en de naleving van dergelijke codes door de bedrijfstak gecontroleerd worden. Onafhankelijke derden zullen de opdracht krijgen het effect en de resultaten van zelfeguleringscodes te toetsen aan de overeengekomen benchmarks, zodat organisaties op het gebeid van maatschappelijk verantwoord ondernemen de doelstellingen dienovereenkomstig kunnen aanpassen”.


Zoals hierboven te lezen is, is bijvoorbeeld de toevoeging over ‘wettelijke vereisten’ er onder druk uitgeschrapt. Het gedeelte over ‘commerciële mededelingen’ spitst zich nu uitsluitend toe op zelfregulering.

Beperkingen EU Alcohol Strategie

Voor ieder van de vijf hoofddoelen formuleert de Commissie een lijst van ‘good practices’ die in sommige lidstaten al zijn geïmplementeerd. Echter, de Commissie stelt niet voor om deze ook daadwerkelijk uit te voeren. Ze laat het aan de lidstaten zelf om hier wel of niet voor te kiezen. De Commissie geeft duidelijk aan niet van plan te zijn in het kader van de Alcohol Strategie met nieuwe wetgevingsvoorstellen te komen. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering en implementatie van de beschreven ‘good practices’ wordt hiermee van Europees niveau teruggeschoven naar de lidstaten en regio’s.

Voordelen EU Alcohol Strategie

Ondanks de deels weggelobbyde tekst van de originele Strategie en de beperkte verantwoordelijkheid op Europees niveau, is de EU Alcohol Strategie wel de allereerste Europese Alcohol Strategie ooit. Hiermee heeft alcohol een plek verworven op de Europese agenda, wat van groot belang is. De Strategie zal deuren openen voor meer onderzoek naar alcohol in de EU en maakt meer actie op Europees niveau mogelijk.

Oprichting ‘European Alcohol and Health Forum’

Op initiatief van de Europese Commissie werd op 7 juni 2007 het Europese ‘Alcohol and Health Forum’ opgericht. Sinds december 2007 nemen hieraan 54 stakeholders deel, zowel het bedrijfsleven als NGO’s. Er zijn 32 bedrijfsleven-gerelateerde stakeholders, 19 public health NGO’s en 3 overige deelnemende organisaties. Het doel van het platform is om kinderen en jongeren beter te beschermen en om onverantwoorde reclame voor en verkoop van alcohol tegen te gaan. Het Forum kent twee werkgroepen, de zogenaamde ‘Task Forces’: de ‘Taskforce on Marketing Communication’ en de ‘Taskforce on Youth-specific aspects of Alcohol’.

‘Commitments’ in het Forum

Alle stakeholders hebben een ‘Commitment’ aan het Forum moeten doen. Met andere woorden, zij hebben toegezegd een bijdrage te leveren aan het terugdringen van alcoholproblematiek onder jongeren. In december 2007 zijn er in totaal 78 commitments door de EC op een rij gezet (hier worden, met name door het bedrijfsleven, nog regelmatig nieuwe commitments aan toegevoegd, in september 2008 stond het aantal al op 102).

Een analyse van A. de Bruijn van EUCAM, gepubliceerd in Addiction, wijst uit dat bijna de helft van alle commitments (35 van 78) over voorlichting gaat. Het merendeel wordt uitgevoerd door de alcoholindustrie (32 van de 59 programma’s van de industrie versus 3 van de 17 commitments gemaakt door NGO’s). We weten uit onderzoek dat voorlichting weinig tot niet effectief is in het terugdringen van schadelijk alcoholgebruik onder jongeren (zie bv. Jones et al., 2007). Het is daarom des te opmerkelijker dat juist dit instrument binnen het Europese Forum veelvuldig is ingezet.

De samenvatting van de editorial in Addiction kunt u hier downloaden.
Voor de gepubliceerde versie van het stuk kunt mailen naar: adebruijn@eucam.info.

Abstract Editorial over Commitments in het Forum_Addiction (18,1 kB)

Beperkte Europese wetgeving voor effectief alcoholbeleid

Langzaam maar zeker probeert de EU dus te bouwen aan een eenduidig alcoholbeleid. Enerzijds wordt hiernaar gestreefd vanwege de wens om gelijke regelgeving te hebben in alle lidstaten, anderzijds vanwege het gezondheidsbelang. Deze belangen zijn soms tegenstrijdig. In EU wetgeving is weinig over de regelgeving van alcoholverkoop en alcoholgebruik vastgelegd. Staatsrechtelijk behoort wettelijke regelgeving op het terrein van de volksgezondheid tot de autonomie van de lidstaten.

Belangrijke onderdelen van een goed alcoholbeleid komen op Europees niveau nog niet van de grond. Zo ontbreekt er een effectief Europees accijnsbeleid terwijl uit veel onderzoek bekend is dat het hanteren van een doelgericht accijnsbeleid nadrukkelijk bijdraagt aan het beperken van alcoholgerelateerde gezondheidsschade. Er zijn zelfs lidstaten die met Europese subsidie het gebruik van wijn mogen promoten. Voor landen zoals Portugal, Spanje en Italië is wijn, anders dan bier en sterke drank een landbouwproduct waarvoor zij met succes Europese landbouwsubsidies kunnen inzetten

Beperkte Europese wetgeving over alcoholreclame

Er is eveneens weinig Europese wetgeving specifiek op het gebied van alcoholreclame. De EU Council Recommendation uit 2001 en de EU Alcohol Strategy uit 2006 zijn een ‘Aanbeveling’ resp. ‘Mededeling’. Ze zijn niet wettelijk van aard. Er is één Europese Richtlijn (wettelijk) waarin twee artikelen staan opgenomen over alcoholreclame.

Artikel 15 AVMD over alcoholreclame

De enige twee wettelijke Europese artikelen over alcoholreclame staan opgenomen in de Audiovisuele Mediadiensten Richtlijn 2007/65/EC (AVMD; "Audiovisual Media Services Directive” of AVMSD), voorheen de richtlijn 'Televisie zonder Grenzen' (TzG’; 89/225/EEG). Het betreft artikelen 3 en 15.

Artikel 15 uit de oude TzG Richtlijn luidt als volgt:

Televisiereclame voor alcoholhoudende dranken moet aan de volgende criteria voldoen:

1. zij mag zich niet specifiek tot minderjarigen richten en mag in het bijzonder geen minderjarigen tonen die dit soort dranken gebruiken;
   
2. zij mag geen verband leggen tussen alcoholgebruik en een verbetering van fysieke prestaties of gemotoriseerd rijden;
   
3. zij mag niet de indruk wekken dat alcoholgebruik bijdraagt tot sociale of seksuele successen;
   
4. er mag niet in worden gesuggereerd dat alcoholhoudende dranken therapeutische kwaliteiten bezitten, dan wel een stimulerend, kalmerend of spanningsreducerend effect hebben;
   
5. zij mag geen onmatig alcoholgebruik aanmoedigen dan wel onthouding of matig alcoholgebruik in een negatief daglicht stellen;
   
6. zij mag geen nadruk leggen op het hoge alcoholgehalte van dranken als positieve eigenschap.
   

Uit deze opsomming komt duidelijk naar voren dat de TzG/AVMD Richtlijn enkel beperkingen oplegt aan de inhoud van alcoholreclame. Het volume of de hoeveelheid alcoholreclame wordt niet door deze Europese wetgeving beperkt.

Televisie zonder Grenzen Richtlijn (incl artikel 15) uit 1989 (216 kB)

Audiovisuele Mediadiensten Richtlijn (AVMD)_december 2007 (133 kB)

Artikel 3 AVMD voor ‘non-lineaire diensten’

In de aangepaste AVMD is artikel 3-sexies-e toegevoegd dat ook betrekking heeft op alcoholreclame:

“Audioviosuele commerciële communicatie voor alcoholische dranken mag niet specifiek gericht zijn op minderjarigen en mag niet tot overmatig gebruik van dergelijke dranken aanzetten”.

Artikel 15 uit de oude TzG Richtlijn had alleen betrekking op alcoholreclame uitgezonden op televisie. De nieuwe AVMD breidt met artikel 3 het voeren van alcoholreclame gericht op minderjarigen uit naar alle ‘audiovisuele mediadiensten’. Volgens de Richtlijn zijn audiovisuele mediadiensten “zowel culturele als economische diensten”. De Richtlijn heeft nu niet alleen betrekking op de zogenaamde ‘lineaire diensten’ zoals de ‘standaard’ omroepdiensten, maar ook op non-lineaire diensten. Non-lineaire diensten zijn diensten waarover de gebruiker zelf meer controle heeft bij het bekijken ervan, bv. zoals bij video-on-demand.

Inhoud alcoholreclame niet bij wet geregeld in Nederland

Artikel 15 uit de AMVD Richtlijn is in Nederland geïmplementeerd via zelfregulering (Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken) en niet via de Mediawet, waarin andere regels uit de Europese richtlijn wel zijn opgenomen. Kortom, de inhoud van alcoholreclame is, ondanks het feit dat Europese wetgeving dat voorschrijft, niet wettelijk gereguleerd in Nederland.

Implementatie AVMD verplicht vóór 19 december 2009

De Europese Commissie schrijft voor dat de Lidstaten de nieuwe AVMD, die in 2007 van kracht werd, vóór 19 december 2009 implementeren in nationale wetgeving (zie de website van de EC ). In Nederland is per 1 januari 2009 een nieuwe Mediawet van kracht geworden. Hierin zijn artikelen 3 en 15 echter niet opgenomen. Minister Plasterk heeft in een brief aan STAP aangegeven niet van plan te zijn artikelen 3 en 15 uit de AVMD te implementeren in Nederlandse wetgeving. Nederland is hiermee één van de weinige Europese landen die geen gehoor hebben gegeven aan de oproep van de Europese Commissie om de AVMD in nationale wetgeving te verankeren. STAP heeft deze zaak inmiddels voorgelegd bij de Europese Commissie.

Brief Plasterk over implementatie AVMD in NL_19nov08 (826 kB)

Alcoholreclame op televisie in de EU

Zoals hierboven is gebleken beperkt Europese wetgeving uitsluitend de inhoud van alcoholreclame in Europese lidstaten. Het volume van alcoholreclame wordt niet op Europees niveau maar op nationaal niveau gereguleerd (meestal in wetgeving, soms in zelfregulering). Een ruime meerderheid van Europese landen heeft ervoor gekozen om de omvang van alcoholreclame op televisie te beperken. Uit het ELSA onderzoek en uit latere aanvullingen en updates door STAP, is naar voren gekomen dat inmiddels 21 van de 27 EU lidstaten een tijd- en/of productbeperking hebben voor alcoholreclame op televisie. Slechts 6 EU landen hebben geen beperkingen voor alcoholreclame op tv.

Meer informatie over tv bans en reguleringen in verschillende Europese landen kunt u vinden in onderstaand overzicht (april, 2009) en factsheet:

Overzicht tv bans Europa_NL versie (41,7 kB)

Overzicht tv bans Europa_ENG versie (43,3 kB)

Factsheet Regulering van Alcoholreclame op tv in Europa (296 kB)

WHO Global Strategy: Resolutie WHA61.4

In mei 2008 vond de 61e World Health Assembly (WHA) van de World Health Organization (WHO) plaats in Geneve. Hier is onder meer Resolutie WHA61.4 aangenomen waarin staat dat de WHO belast is met het opstellen van een "Draft Global Strategy to reduce harmful use of alcohol”. In mei 2010 moet de draft worden gepresenteerd tijdens de 63e WHA. Tot die tijd worden twee fases doorlopen:

WHO Resolutie WHA61.4_Mei 2008 (14,8 kB)

Fase 1: Brede consultatie

Tijdens de eerste fase krijgen stakeholders van alle lidstaten de mogelijkheid om via een ‘Public Hearing’ hun standpunten naar voren te brengen hoe volgens hen schadelijk alcoholgebruik kan worden teruggedrongen. Via twee aparte rondetafelgesprekken met de WHO hebben het bedrijfsleven en de NGO’s hun punt in 2008 reeds kunnen maken. STAP heeft er in deze hearings bij de WHO op gewezen dat een algeheel verbod op alcoholreclame zal bijdragen aan het terugdringen van de gezondheidsschade van alcohol.

WHO Submission STAP_Oct 2008 (139 kB)

Statement Alcohol Marketing STAP_EUCAM Nov 2008 (87,7 kB)

Fase 2: Ontwikkeling van de Draft Strategy

In de zes WHO regio’s zullen regionale technische consultaties met de lidstaten worden verzameld.
Vervolgens zal de draft van de Global Strategy worden voorbereid voor presentatie aan het leidinggevend bestuur van de WHO in januari 2010 en voor presentatie op de 63e WHA in mei 2010.

Meer informatie vindt u op de website van de WHO .

Referenties

• De Bruijn, A. (2008). No reason for optimism: the expected impact of commitments in the European Commission’s Alcohol and Health Forum. Addiction, 103, 1588-1592.
  
• Jones, L. James, M., Jefferson, T., Lushey, C. et al (2007). A review of the effectiveness and cost-effectiveness of interventions delivered in primary and secondary schools to prevent and/or reduce alcohol use by young people under 18 years old. Retrieved at January 2008 at: http://www.nice.org.uk/nicemedia/pdf/AlcoholSchoolsConsReview.pdf